Mainboard là gì? Cách chọn mainboard phù hợp cho máy tính
Nếu bạn đang có ý định mua một chiếc máy tính hay muốn tìm hiểu về cấu tạo của máy thì không thể không biết main là gì. Khi lựa chọn mua laptop bạn thường chú ý đến CPU, RAM hay card màn hình của máy mà không để ý đến main (hay mainboard). Thiết bị này có ảnh hưởng rất lớn đến kích thước máy tính cũng như khả năng nâng cấp cấu hình về lâu dài. Vì vậy hãy cùng Bizfly cloud tìm hiểu về main cũng như cách lựa chọn nó sao cho phù hợp nhất nhé!
Mainboard là gì? Có vai trò ra sao?
Main viết tắt của mainboard hay còn gọi là bo mạch chủ. Cấu tạo bo mạch chủ là một bảng mạch chính thường được đặt tại trung tâm của thân máy tính nhằm kết nối tất cả các thiết bị, linh kiện như CPU, RAM... và các thiết bị ngoại vi (chuột, bàn phím...) lại với nhau thành một thể thống nhất. Ngoài chức năng kết nối thì main còn giúp điều khiển các luồng dữ liệu giữa các thiết bị trong máy tính cũng như cung cấp nguồn điện cho các linh kiện được gắn trên nó hoạt động. Chính vì bo mạch chủ có vai trò quan trọng như thế nên nó được ví như một bộ não điều khiển mọi thứ trên máy tính.
Vai trò Mainboard trong máy tính là gì?
Mainboard là một trong những bộ phận quan trọng nhất của máy tính. Mainboard ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận hành, liên kết và các hoạt động của máy tính.
Mainboard là bộ phận kết nối các linh kiện và thiết bị ngoại vi của máy tính thành một thể thống nhất. Ngoài ra mainboard còn chịu trách nhiệm quản lý, điều khiển các linh kiện, thiết bị ngoại vi này. Tất cả các thông tin và dữ liệu đều sẽ cần đi qua Mainboard để trao đổi và xử lý.
Mainboard sẽ đảm bảo CPU có thể thực hiện tác vụ hiệu quả, mượt mà, bộ nhớ trong lưu trữ và truy cập dữ liệu nhanh chóng. Mainboard còn đảm nhận nhiệm vụ phân luồng điện áp cho các linh kiện được gắn trên main. Máy tính giao tiếp với thế giới bên ngoài nhờ có mainboard kết nối các card mở rộng.
Các thành phần của main có chức năng ra sao?
Bạn đừng cho rằng phần này của bài viết là không cần thiết nhé vì nó cũng có liên quan đến việc cách chọn mua mainboard đấy! Vậy các thành phần cấu tạo nên main là gì?
- Chipset ( Chip cầu Bắc và chip cầu Nam (North/ South Bridge chip) : có vai trò đảm bảo sự kết nối giữa các thiết bị trên mainboard như CPU, RAM và các thiết bị ngoại vi. Ngoài ra, chipset còn giúp truyền dữ liệu từ ổ đĩa cứng đi đến bộ nhớ rồi đến CPU, cũng như có chức năng điều khiển RAID,... Ngày nay các chipset hiện đại đều được tích hợp sẵn card đồ họa, card âm thanh (thường được gọi là card onboard)... giúp bạn chạy được kha khá chương trình mà không cần phải mua thêm các card rời.
- Socket (đế cắm CPU): là nơi cắm các bộ vi xử lý của Intel, AMD... Bạn cần lưu ý vì tuỳ vào loại CPU sẽ có các đế cắm khác nhau vì vậy bạn cần chọn loại bo mạch chủ sao cho phù hợp.
- BIOS: là một trong những linh kiện quan trọng nhất trong mỗi main, bởi chúng chứa đựng các thông số làm việc của hệ thống. BIOS có thể được hàn trực tiếp vào mainboard hoặc được gắn vào đó và có thể tháo ra khi cần.
- Khe cắm RAM: là nơi để lắp đặt các thanh RAM vào máy tính. Những khe cắm này quyết định khả năng nâng cấp cấu hình về lâu dài để tăng cường hiệu suất máy tính của bạn.
- Khe cắm ICA: Được sử dụng để gắn thêm vào bo mạch mở rộng: Bo mạch âm thanh hoặc là hình ảnh
- Khe cắm PCI Express: Đây là dạng khe cắm chuẩn hỗ trợ băng thông cấp 30 lần so với PCI đề ra, hoàn toàn có thể thay thế hoàn toàn các khe cắm PCI lẫn AGP.
- Ngoài ra trên main còn có các khe cắm mở rộng khác như khe cắm card đồ họa, card mạng, hay card âm thanh…
Những yếu tố cần quan tâm khi lựa chọn mainboard?
Để lựa chọn một mainboard vừa ý, bạn cần xem xét đến những yếu tố sau:
- Ngân sách hiện tại của bạn
Giá của các bo mạch chủ thường rơi vào khoảng từ 1,2 triệu đến 11 triệu đồng tùy vào chất lượng. Nếu bạn không có nhiều tiền và cũng không có nhu cầu sử dụng các phần mềm, game cấu hình cao, thì các loại main có giá dưới 2 triệu là khá phù hợp. Nếu bạn có nhu cầu ép xung chip Intel thì các loại mainboard trên 2 triệu mới hỗ trợ tính năng này. Nếu bạn có từ 2 triệu đến dưới 4,5 triệu đồng thì có thể trải nghiệm những bo mạch chủ khá tốt được trang bị đèn RGB, VRM, hệ thống tản nhiệt… Và tất nhiên từ khoảng 4,5 triệu trở lên sẽ dành cho những ai có nhu cầu chơi game hạng nặng hay thường xuyên sử dụng các phần mềm edit video, đồ họa…
- Sự tương thích giữa CPU và socket
Như phần trên đã đề cập, tuỳ vào loại CPU sẽ có các đế cắm (socket) khác nhau. Chẳng hạn bạn sử dụng CPU của Intel thì có thể mua main chứa đế cắm LGA 2066, LGA 1151-v2, … hay với AMD thì các socket phổ biến gồm có LGA TR4, PGA AM4… Đây chỉ là một vài ví dụ cơ bản, thực tế bạn cần phải tự nghiên cứu xem dòng CPU mình định mua là gì và tìm các mainboard tương ứng hoặc nhờ sự tư vấn tại các cửa hàng máy tính…
- Kích thước bo mạch chủ
Bạn nên chọn mainboard có kích thước sao cho phù hợp với kích thước của case máy tính mà vẫn đảm bảo gắn được các thiết bị cần thiết lên main. Hiện tại mainboard trên thị trường có khoảng 4 loại kích thước, theo thứ tự từ nhỏ tới lớn gồm mini-ITX, micro-ATX, ATX và E-ATX:
4 loại kích thước main
Mini-ITX: chỉ có một khe cắm card VGA, một số ít đầu nối với ổ cứng và RAM, đổi lại nó phù hợp với các bộ máy nhỏ gọn nhất.
Micro-ATX và ATX: có kích thước phù hợp với hầu hết các case máy tính hiện nay, đồng thời hỗ trợ nhiều khe cắm đáp ứng đủ nhu cầu của người dùng phổ thông. Có thể nói đây là hai kích thước được sử dụng nhiều nhất hiện nay.
E-ATX: có kích thước lớn nhất và nhiều khe cắm nhất tuy nhiên người dùng phổ thông hầu như không cần khai thác hết khả năng của loại mainboard này, chỉ trừ một vài người dùng với mục đích đặc thủ. Vì vậy, với phần lớn người dùng, việc sử dụng loại này chỉ tốn thêm chi phí và làm cồng kềnh thêm cho bộ máy một cách không cần thiết.
- Số khe cắm RAM
Quyết định đến khả năng nâng cấp bộ nhớ RAM cho cấu hình máy tính. Hầu hết các bo mạch chủ hiện nay đều có 4 khe cắm RAM, một số loại chỉ có 2 khe như Mini-ITX và một số có đến 8 khe cắm. Việc lựa chọn bao nhiêu khe là tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của từng người, bạn sẽ cần nhiều thanh RAM hơn nếu muốn chơi những tựa game hoành tráng, hay chạy những phần mềm máy ảo, đồ họa…
Main có 8 khe cắm RAM
- Nhu cầu ép xung
Nhiều bạn có mong muốn đẩy xung nhịp CPU lên mức cao nhất có thể để tăng hiệu suất máy tính. Như trên đã nói, các mainboard dưới 2 triệu đồng thường không hỗ trợ ép xung Intel. Vì vậy bạn cần lưu ý xem bo mạch chủ nào đáp ứng nhu cầu ép xung nhé.
- Âm thanh
Nếu bạn chỉ dùng máy tính để nghe nhạc, giải trí thông thường thì hầu hết các main hiện tại đều có khả năng xử lý âm thanh khá tốt. Tuy nhiên, nếu bạn là những người làm việc trong lĩnh vực âm nhạc, phim ảnh… cần chất lượng âm thanh chuyên nghiệp thì có thể tra các codec trên mainboard xem nó thuộc loại trung bình hay cao cấp. Ngoài ra bạn có thể sử dụng thêm card âm thanh hay loa USB có hỗ trợ DAC… để có được bộ xử lý âm thanh như ý.
Điểm khác nhau giữa Mainboard trên Laptop và trên PC
Mainboard đều là bộ phận quan trọng của Laptop và PC nhưng mainboard trên Laptop và trên PC sẽ khác nhau về thiết kế, hiệu suất và khả năng mở rộng.
Mainboard trên Laptop thường có kích thước nhỏ hơn nhiều so với mainboard trên PC do không gian của Laptop hạn chế, các linh kiện phải thu nhỏ lại để tối ưu hóa không gian và cấu trúc bên trong Laptop. Cũng vì thế mà mainboard trên Laptop được tích hợp nhiều tính năng như card âm thanh, card mang wifi để giảm kích thước và trọng lượng của Laptop.
Hiệu suất của mainboard trên Laptop thấp hơn so với mainboard trên PC do laptop cần tiết kiệm điện năng và giảm nhiệt độ, dẫn đến việc sử dụng các bộ vi xử lý và card đồ họa tích hợp hoặc các phiên bản tiết kiệm năng lượng (như CPU U-series).
Khả năng mở rộng của mainboard Laptop cũng không bằng mainboard PC. Bạn có thể dễ dàng thêm các loại card khác nhau như đồ họa, âm thanh, mạng để nâng cấp hiệu suất của máy tính hoặc tích hợp một số tính năng đặc biệt. Còn laptop vì không gian hạn chế nên sẽ gần như không thể nâng cấp được mainboard.
Mainboard trên Laptop được gắn chặt vào phần vỏ máy vì thế việc thay thế, sửa chữa gặp nhiều khó khăn. Mainboard PC thì ngược lại, không gian rộng, cấu trúc linh hoạt nên việc thay thế, sửa chữa cũng trở nên dễ dàng hơn.
Trên đây là một vài thông tin cơ bản về bo mạch chủ máy tính. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu được main là gì và cách thức để lựa chọn một mainboard phù hợp cho máy tính… Hãy để lại email của bạn bên dưới để được cập nhật những bài viết hữu ích về công nghệ từ Bizfly Cloud nhé!
Theo Bizfly Cloud tìm hiểu
