Trí tuệ nhân tạo là gì? Những điều cần biết về trí tuệ nhân tạo

2460

08-03-2024

Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence - AI) đã trở thành một trong những lĩnh vực công nghệ phát triển mạnh mẽ và thu hút sự quan tâm của nhiều người. Trí tuệ nhân tạo là gì? Hãy cùng Bizfly Cloud tìm hiểu những điều cơ bản về trí tuệ nhân tạo trong bài viết dưới đây.

Trí tuệ nhân tạo là gì?

Trí tuệ nhân tạo (AI) là lĩnh vực khoa học máy tính giải quyết các vấn đề nhận thức liên quan đến trí tuệ con người như học tập, sáng tạo và nhận diện hình ảnh. Các tổ chức hiện đại thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như cảm biến thông minh, nội dung tạo bởi con người và nhật ký hệ thống.

Mục tiêu của AI là tạo ra hệ thống tự học để hiểu dữ liệu và giải quyết vấn đề mới giống như con người. Công nghệ AI có thể trả lời cuộc trò chuyện, tạo hình ảnh và văn bản, đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu thời gian thực. Tích hợp AI vào ứng dụng giúp tối ưu hóa quy trình kinh doanh, cải thiện trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy quá trình đổi mới.

Lịch sử hình thành và phát triển của trí tuệ nhân tạo

Sau đây là một số sự kiện nổi bật trong quá trình hình thành và phát triển của trí tuệ nhân tạo:

Năm 1940, mô hình toán học đầu tiên để xây dựng mạng nơ-ron trong hoạt động của thần kinh được đề xuất.
Năm 1950 - 1960: Giải đáp về trí tuệ nhân tạo và giả thuyết về hệ thống AI hoàn chỉnh, đến
Năm 1960 - 1970: Phòng thí nghiệm AI tại Stanford đi vào hoạt động và các dự án đầu tiên về AI bị hủy bỏ.
Năm 1969: Hệ thống đầu tiên được dùng để chẩn đoán nhiễm trùng máu.
Năm 1970 - 1980: Sự ra đời của ngôn ngữ lập trình logic PROLOG và "mùa đông AI đầu tiên", cũng như sự phát triển của máy tính chuyên dụng chạy trên ngôn ngữ Lisp.
Năm 1987: "Mùa đông AI thứ hai" được mở ra.
Những năm 2000: Đầu tư vào robot tự động tăng lên, Google phát triển công nghệ nhận dạng giọng nói và ứng dụng trên iPhone.
Năm 2010 - 2014: Apple ra mắt trợ lý ảo Siri, mạng lưới thần kinh và xe ô tô tự lái đầu tiên vượt qua bài kiểm tra.
Năm 2015 - 2021: "Công dân robot" đầu tiên là Sophia, được tạo ra bởi Hanson Robotics, có khả năng nhận dạng khuôn mặt, giao tiếp bằng lời nói và biểu hiện trên khuôn mặt.

Những lợi ích mà trí tuệ nhân tạo AI

Giải quyết các vấn đề phức tạp

Công nghệ AI có thể tận dụng mạng lưới học máy và học sâu để giải quyết các vấn đề phức tạp bằng trí thông minh giống con người bằng cách xử lý thông tin trên quy mô lớn, xác định các mẫu và đưa ra câu trả lời. Con người có thể sử dụng chúng trong nhiều việc khác nhau như phát hiện gian lận, chẩn đoán y tế và phân tích kinh doanh.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một công nghệ không thể phủ nhận trong thế giới kinh doanh hiện đại. Với khả năng học hỏi, phân tích dữ liệu và đưa ra dự đoán, AI mang lại nhiều lợi ích đối với doanh nghiệp, từ tăng hiệu quả kinh doanh đến tự động hóa quy trình và đưa ra quyết định thông minh hơn.

Tăng hiệu quả kinh doanh

Nhờ vào khả năng xử lý lượng dữ liệu lớn và phức tạp, AI giúp doanh nghiệp phân tích thông tin một cách nhanh chóng và chính xác hơn. Điều này giúp cho việc ra quyết định chiến lược và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh trở nên dễ dàng hơn. Nhờ vào AI, các doanh nghiệp có thể nắm bắt được cơ hội thị trường và đưa ra các chiến lược tiếp thị hiệu quả.

Giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định thông minh hơn

Bằng cách sử dụng các thuật toán học máy, AI có thể dự đoán xu hướng và kỳ vọng tương lai dựa trên dữ liệu lịch sử. Điều này giúp cho doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu chính xác và khách quan hơn, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa kết quả kinh doanh.

Tự động hóa kinh doanh

Cuối cùng, AI còn giúp tự động hóa quy trình kinh doanh. Bằng cách sử dụng các hệ thống AI, các doanh nghiệp có thể tự động hóa các quy trình lặp đi lặp lại và giảm thiểu sự can thiệp của con người. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời tăng cường hiệu suất làm việc của doanh nghiệp.

Các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong thực tế

Xử lý tài liệu thông minh

Trong lĩnh vực xử lý tài liệu thông minh, công nghệ AI như xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), deep learning và computer vision được áp dụng để chuyển đổi các định dạng tài liệu phi cấu trúc như email, hình ảnh và PDF thành dữ liệu có cấu trúc, giúp trích xuất, phân loại và xác thực thông tin một cách hiệu quả. Đây là một ví dụ về việc sử dụng công nghệ AI trong việc xử lý tài liệu pháp lý phức tạp để tăng cường hiệu suất và chất lượng công việc.

Giám sát hiệu năng ứng dụng

Theo dõi hiệu suất ứng dụng (APM) là quá trình sử dụng phần mềm và dữ liệu từ xa để theo dõi hiệu suất của các ứng dụng quan trọng trong doanh nghiệp. Công cụ APM dựa trên AI sử dụng thông tin lịch sử để dự đoán sự cố trước khi xảy ra và cung cấp giải pháp trong thời gian thực cho nhà phát triển. Chiến lược này giúp duy trì hiệu suất ứng dụng và giải quyết các vấn đề một cách linh hoạt.

Bảo trì dự đoán

Bảo trì dự đoán nâng cao AI là quá trình sử dụng dữ liệu lớn để phát hiện các vấn đề tiềm ẩn có thể gây ra thời gian chết trong quá trình hoạt động, hệ thống hoặc dịch vụ. Việc áp dụng bảo trì dự đoán giúp doanh nghiệp giải quyết các vấn đề trước khi chúng xảy ra, từ đó giảm thiểu thời gian chết và tránh sự gián đoạn.

Ví dụ: Baxter, với 70 cơ sở sản xuất trên toàn cầu và hoạt động liên tục 24/7 trong lĩnh vực công nghệ y tế, sử dụng công nghệ bảo trì dự đoán để tự động phát hiện các tình huống bất thường trong thiết bị công nghiệp. Nhờ đó, người dùng có thể triển khai các giải pháp hiệu quả trước khi sự cố xảy ra, giảm thiểu thời gian chết và tăng cường hiệu quả hoạt động.

Nghiên cứu y học

Trong lĩnh vực y học, việc áp dụng trí tuệ nhân tạo giúp tối ưu hóa quy trình, tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại và xử lý khối lượng lớn dữ liệu. Công nghệ AI có thể được sử dụng trong nghiên cứu y học để phát triển và phát hiện dược phẩm từ đầu đến cuối, sao chép hồ sơ y tế và tăng cường tốc độ đưa sản phẩm mới ra thị trường.

Một ví dụ điển hình là việc C2i Genomics sử dụng trí tuệ nhân tạo để thực hiện các chuỗi gen quy mô cao, có khả năng điều chỉnh và kiểm tra lâm sàng. Bằng việc áp dụng các giải pháp tính toán, các nhà nghiên cứu có thể tập trung vào hiệu suất lâm sàng và phát triển phương pháp. Đồng thời, các nhóm kỹ thuật cũng sử dụng AI để giảm thiểu tài nguyên, chi phí bảo trì kỹ thuật và chi phí NRE.

Phân tích kinh doanh

Phân tích kinh doanh sử dụng AI để thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu phức tạp. Ngoài ra cũng có thể sử dụng AI để dự báo các giá trị trong tương lai, hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của dữ liệu và giảm các quy trình tốn thời gian.

Các công nghệ trí tuệ nhân tạo chính

Natural language processing

Xử lý ngôn ngữ tự nhiên - Natural language processing (NLP) là một lĩnh vực của trí tuệ nhân tạo mà máy tính có khả năng hiểu và tương tác với ngôn ngữ tự nhiên của con người. NLP được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng như công cụ dịch tự động, phân tích cảm xúc từ văn bản, chatbot và hệ thống trả lời tự động. Công nghệ này giúp chúng ta tương tác với máy tính một cách tự nhiên hơn và thuận tiện hơn.

Computer vision

Đây là một lĩnh vực của trí tuệ nhân tạo mà máy tính có khả năng nhận diện và hiểu hình ảnh và video. Công nghệ thị giác máy tính được sử dụng trong các ứng dụng như nhận dạng khuôn mặt, phân loại đối tượng trong hình ảnh, nhận diện biển báo giao thông và theo dõi vật thể trong video. Thị giác máy tính giúp chúng ta xử lý và hiểu hình ảnh một cách tự động và hiệu quả.

Generative AI

Generative AI là một lĩnh vực mới của trí tuệ nhân tạo mà máy tính có khả năng tạo ra nội dung mới và sáng tạo. Công nghệ trí tưởng tượng AI được sử dụng trong các ứng dụng như tạo ra hình ảnh mới dựa trên mô hình đã học, tạo ra âm nhạc tự động và tạo ra văn bản tự động. Trí tưởng tượng AI giúp chúng ta tạo ra những nội dung mới một cách tự động và độc đáo.

Speech recognition

Công nghệ nhận dạng giọng nói được sử dụng trong các ứng dụng như hệ thống gọi điện tự động, hệ thống điều khiển bằng giọng nói và hệ thống ghi âm và chuyển văn bản. Nhận dạng giọng nói giúp chúng ta tương tác với máy tính một cách tự nhiên thông qua giọng nói của mình.

Các thành phần chính của cấu trúc ứng dụng AI

Lớp 1: Lớp dữ liệu

AI được xây dựng trên nền tảng các công nghệ như máy học, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và nhận dạng hình ảnh. Trọng tâm của những công nghệ này là dữ liệu, đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị cho các ứng dụng AI.

Để áp dụng các thuật toán hiện đại, đặc biệt là học sâu, cần sử dụng nguồn lực tính toán lớn. Vì vậy, lớp nền tảng này cung cấp cơ sở hạ tầng quan trọng để huấn luyện các mô hình AI, có thể truy cập thông qua dịch vụ quản lý đầy đủ từ nhà cung cấp dịch vụ đám mây bên thứ ba.

Lớp 2: Khung ML và thuật toán

Các kỹ sư và nhà khoa học dữ liệu hợp tác để tạo ra các khung Machine Learning (ML) đáp ứng yêu cầu của các trường hợp sử dụng kinh doanh cụ thể. Sau đó, nhà phát triển có thể sử dụng chức năng và lớp dựng sẵn trong các khung này để xây dựng và huấn luyện mô hình một cách dễ dàng.

Các ví dụ về các khung ML bao gồm TensorFlow, PyTorch và scikit-learn, đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc ứng dụng và cung cấp chức năng cần thiết cho việc xây dựng và huấn luyện mô hình AI một cách thuận tiện.

Lớp 3: Lớp mô hình

Ở lớp mô hình, nhà phát triển triển khai và đào tạo mô hình AI bằng việc sử dụng dữ liệu và thuật toán từ lớp trước, đây là bước quan trọng để hệ thống AI có khả năng ra quyết định. Các thành phần chính của lớp này bao gồm:

Cấu trúc mô hình: Xác định năng lực của mô hình với các lớp, nơ-ron và chức năng kích hoạt. Có thể chọn từ các loại mạng nơ-ron như truyền thẳng, tích chập (CNN) tùy thuộc vào vấn đề và tài nguyên.
Tham số và chức năng của mô hình: Bao gồm các giá trị học được như trọng số, độ lệch của mạng nơ-ron. Hàm tổn thất đánh giá hiệu suất và giảm sự khác biệt giữa dự đoán và thực tế.
Trình tối ưu hóa: Điều chỉnh tham số mô hình để giảm hàm tổn thất. Các trình tối ưu hóa như gradient descent và Adagrad có mục đích khác nhau.

Lớp 4: Lớp ứng dụng

Lớp cuối cùng trong cấu trúc AI là lớp ứng dụng, tập trung vào khách hàng và tương tác với hệ thống AI. Người dùng có thể yêu cầu hệ thống hoàn thành nhiều tác vụ, tạo hoặc cung cấp thông tin, và ra quyết định dựa trên dữ liệu. Lớp ứng dụng cho phép người dùng cuối tương tác với hệ thống AI một cách trực tiếp.

Những thách thức trong việc triển khai trí tuệ nhân tạo

Việc triển khai AI gặp nhiều thách thức do các rào cản sau đây:

Quản trị dữ liệu: Phải tuân thủ chính sách quản trị dữ liệu, bảo vệ quyền riêng tư và đảm bảo bảo mật thông tin khách hàng. Hiểu rõ cách mô hình AI tương tác với dữ liệu là cần thiết.
Khó khăn kỹ thuật: Đào tạo AI đòi hỏi tài nguyên lớn và cơ sở hạ tầng điện toán mạnh mẽ để chạy ứng dụng AI. Khả năng xử lý yêu cầu cơ sở hạ tầng mạnh mẽ và có thể hạn chế khả năng điều chỉnh quy mô của hệ thống AI.
Hạn chế dữ liệu: Để đào tạo hệ thống AI công bằng, cần lượng dữ liệu lớn. Dung lượng lưu trữ và quản lý chất lượng dữ liệu là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính chính xác của mô hình AI.

Trí tuệ nhân tạo không chỉ là một khái niệm mà còn là một xu hướng công nghệ quan trọng trong thời đại số hóa ngày nay. Việc hiểu rõ về trí tuệ nhân tạo và ứng dụng của nó sẽ giúp chúng ta khai thác tối đa tiềm năng của công nghệ để cải thiện cuộc sống và phát triển xã hội. Hy vọng rằng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan về trí tuệ nhân tạo và những điều cần biết về lĩnh vực này.