Hệ điều hành mã nguồn mở và các thông tin cần biết

GIANG

2203

12-11-2021

Hệ điều hành mã nguồn mở là một khái niệm phổ biến hiện nay. Nó phát triển rất nhanh chóng cùng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin. Mã nguồn mở xuất hiện rất nhiều khi bạn tìm kiếm những thông tin về website. Mặc dù, hệ điều hành mã nguồn mở với mức độ phổ biến như vậy nhưng nhiều người dùng lại hiểu lầm về bản chất của nó. 

Vậy hệ điều hành mã nguồn mở là gì? Ưu, nhược điểm của nó ra sao? Hãy cùng Bizfly Cloud theo dõi bài viết dưới đây nhé.

Hệ điều hành mã nguồn mở là gì?

Hệ điều hành mã nguồn mở là một thuật ngữ chung để chỉ một loại hệ điều hành chạy trên các thiết bị điện toán, cho phép người dùng xem và sửa đổi toàn bộ mã nguồn của nó (cấu trúc bên trong). Hầu hết các hệ điều hành mã nguồn mở đều cho phép sử dụng miễn phí, đây là đặc điểm nổi bật nhất của hệ điều hành này.

So với Windows, iOS, ... hệ điều hành mã nguồn mở chiếm thị phần nhỏ, còn khá xa lạ với người dùng phổ thông, nhưng lại được giới sinh viên, nhà nghiên cứu và các chuyên gia chuyên ngành máy tính đặc biệt ưa chuộng.

Mặc dù được cho là "mã nguồn mở", việc phát hành và sử dụng mã nguồn trên vẫn phải tuân theo một loạt các quy tắc được xác định trước (ví dụ, giấy phép GNU GPL).

Bên cạnh một số ngôn ngữ lập trình mở như PHP, Java, v.v., cũng có những ngôn ngữ "mở một phần" như .NET. Mặc dù ngôn ngữ thực sự là mã nguồn mở, nhưng người dùng phải trả tiền gián tiếp bằng cách mua hệ điều hành Windows chứ không dùng được trên hệ điều hành MAC OS.

Ngoài một số ngôn ngữ lập trình game engine mã nguồn mở, cũng có một số ngôn ngữ không thuộc phần mềm mã nguồn mở như Unity. Nếu bạn tạo một trò chơi bằng mã nguồn này, bạn được sử dụng miễn phí, nhưng bạn không thể bán nó. Bởi vì khi bạn bán chúng, bản quyền được báo cáo và khiếu nại bởi Store Link ngay lập tức, liên kết bị gỡ và trò chơi bị đóng hoàn toàn. Để thương mại hóa nó, bạn phải mua và sử dụng giấy phép từ chủ sở hữu ngôn ngữ lập trình.

Ưu nhược điểm của hệ điều hành mã nguồn mở

1. Ưu điểm

Tiết kiệm chi phí

Như đã nói ở trên, hệ điều hành mã nguồn mở là phần mềm hoàn toàn miễn phí. Bạn có thể sử dụng nó cho mục đích thương mại mà không phải trả tiền bản quyền. Người dùng không bị nhà cung cấp kiểm soát khi sử dụng phần mềm mã nguồn mở. Vì vậy bạn có thể tránh trường hợp một số chức năng, một số tập tin bị ẩn đi như các phần mềm mã nguồn mở độc quyền khác.

Khi lập trình viên sử dụng phần mềm mã nguồn mở, họ cũng tránh được những rủi ro như mua phải phần mềm có bản quyền nhưng không được nhà cung cấp hỗ trợ sau khi hết thời hạn sử dụng. Có một số lý do để giải thích điều này. Tuy nhiên, người dùng sẽ không thể sử dụng phần mềm nếu không nhận được sự hỗ trợ vì những lý do chủ quan hay khách quan. Ngoài ra, người dùng sẽ phải trả thêm tiền để tiếp tục sử dụng.

Độ bảo mật cao

Như đã đề cập ở trên, không có lỗ hổng bảo mật nào trong hệ điều hành mã nguồn mở. Chỉ cần tưởng tượng rằng phần mềm mã nguồn mở từ lâu đã được phát triển bởi một cộng đồng lập trình viên, bao gồm nhiều lập trình viên tài năng trên khắp thế giới. Sau đó, họ liên tục kiểm tra, sửa đổi, thêm và bớt các tính năng. 

Trước khi người dùng thêm các tính năng mới vào phần mềm mã nguồn mở, hãy luôn đặt các yếu tố an toàn và kiểm tra chúng trước. Nếu không, các tính năng này sẽ làm cho phần mềm kém an toàn hơn.

Hệ thống mã nguồn hoạt động linh hoạt

Phải nói rằng, khi tạo ứng dụng bằng mã nguồn mở, việc sửa lỗi nhanh hơn nhiều so với phần mềm có bản quyền. Nếu nhà phát triển tìm thấy lỗi trong quá trình hoàn thiện, họ có thể sửa lỗi đó ngay lập tức. Không giống như mã nguồn mở, khi bạn chỉnh sửa trong phần mềm có bản quyền, bạn phải báo cáo với nhà cung cấp và chỉnh sửa nếu được phép.

Ví dụ: nếu một lập trình viên muốn phát triển thêm các tính năng và mở rộng tiện ích của ứng dụng được tạo từ các hệ điều hành mã nguồn mở, họ có thể điều chỉnh, thêm / bớt mã tùy chỉnh hoặc chờ phản hồi từ nhà cung cấp mà không cần xin phép. Điều này chứng tỏ tính linh hoạt của phần mềm mã nguồn mở.

Không giới hạn khả năng sáng tạo

Vì nó "mở" và miễn phí, nhiều lập trình viên đã sử dụng nó để tạo ra những phần mềm hữu ích. Nó được coi là một sản phẩm giúp các nhà thiết kế và lập trình sáng tạo và thử nghiệm các ý tưởng của họ.

Phần mềm mã nguồn mở cũng giúp người dùng giảm bớt sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp như mã nguồn có bản quyền.

2. Nhược điểm

Khó khăn khi sử dụng

Điều này không đúng với tất cả các hệ điều hành mã nguồn mở vì nhiều phần mềm trong số chúng (chẳng hạn như LibreOffice, Mozilla Firefox và hệ điều hành Android) cực kỳ dễ sử dụng. Tuy nhiên, một số ứng dụng mã nguồn mở có thể khó thiết lập và sử dụng. Điều này có thể ảnh hưởng đến năng suất và sẽ là rào cản lớn nhất khi bạn quyết định sử dụng các phần mềm này hay không.

Các vấn đề về khả năng tương thích

Nhiều loại phần cứng độc quyền cần các trình điều khiển chuyên biệt để chạy các phần mềm mã nguồn mở, những chương trình này thường chỉ có sẵn từ nhà sản xuất thiết bị. Điều này có thể làm tăng thêm chi phí của bạn. Ngay cả khi phần mềm mã nguồn mở tồn tại, nó có thể không hoạt động với phần mềm của bạn cũng như trình điều khiển độc quyền.

Trách nhiệm pháp lý và bảo hành

Với phần mềm độc quyền, nhà phát triển thường cung cấp bồi thường và bảo hành như một phần của thỏa thuận cấp phép tiêu chuẩn. Điều này là do họ hoàn toàn kiểm soát và giữ bản quyền sản phẩm cũng như mã cơ bản của nó. Giấy phép các hệ điều hành mã nguồn mở thường chỉ chứa bảo hành có giới hạn và không có trách nhiệm pháp lý hoặc bảo vệ bồi thường vi phạm.

Những hệ điều hành mã nguồn mở phổ biến nhất hiện nay

1. Hệ điều hành Linux

Thông thường bạn chỉ nghe tên hệ điều hành mã nguồn mở như Microsoft Windows, MAC OS. Tuy nhiên, đây không phải là một hệ điều hành mở. Bằng chứng đơn giản là bạn thường phải trả phí bản quyền để cài lại Win trên máy tính. Đôi khi người dùng bị giới hạn bởi các nguyên tắc hoạt động của bản quyền này nên có thể gây ra những khó khăn nhất định.

Tuy nhiên, hệ điều hành Linux ra đời từ năm 1991 đã mang đến cho các lập trình viên nhiều sự lựa chọn hơn. Linux là một ứng dụng mã nguồn mở. Điều này là hoàn toàn miễn phí và có nghĩa là bạn có thể tự do sử dụng nó cho mục đích thương mại mà không phải trả bất cứ điều gì. Tất nhiên, người dùng được sử dụng miễn phí tất cả các tính năng đặc biệt của hệ điều hành Linux. 

Ví dụ: nếu bạn đang sử dụng OpenOffice thay vì ứng dụng Microsoft Office, điều này bao gồm các ứng dụng như trình soạn thảo văn bản (Writer tương tự như Word), bảng tính (Calc tương tự như Excel), v.v.

2. Ngôn ngữ lập trình PHP, Java

Ngôn ngữ lập trình là một thành phần không thể thiếu trong lĩnh vực lập trình. Lập trình viên không thể chỉ sử dụng một ngôn ngữ vì mỗi ngôn ngữ chỉ cung cấp một số tính năng nhất định. Để đa dạng hóa các chức năng, người lập trình cần biết sử dụng nhiều ngôn ngữ.

PHP và Java là ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở. Tất cả đều có tính năng sử dụng miễn phí, chức năng không giới hạn, cấu trúc đơn giản và thư viện tài liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỗ trợ mạnh mẽ. Đây là lý do tại sao 85% trang web trên toàn thế giới được lập trình bằng ngôn ngữ này.

3. WordPress trong thiết kế trang web

WordPress là một phần mềm/hệ điều hành mã nguồn mở và miễn phí rất phổ biến được sử dụng bởi 25% các trang web trên toàn thế giới. WordPress cũng được lập trình bằng PHP, một ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở. Đôi khi WordPress không chỉ phổ biến vì nó miễn phí mà nó còn phục vụ mục đích chính là quản lý nội dung (CMS), là một trong những công cụ chính để tạo ra một trang web. Nhờ được lập trình trên nền tảng mã nguồn mở, WordPress rất dễ sử dụng, phục vụ nhiều người dùng cuối và có đầy đủ các thuộc tính của phần mềm mã nguồn mở như chỉnh sửa trực quan, bảo mật và vận hành tốt. Nó linh hoạt và ổn định.

Nếu bạn không phải là một lập trình viên chuyên nghiệp, nhưng muốn tạo một trang web cho chính bạn / công ty của bạn bằng WordPress, thì đó là một ý tưởng hay. Không chỉ miễn phí, nó còn là một công cụ được hỗ trợ bởi hàng triệu lập trình viên tài năng. Điều này sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời cho các câu hỏi của mình trong quá trình phát triển trang web.

Nhưng điều đó không có nghĩa là WordPress không chỉ dành cho những người am hiểu công nghệ. Trên thực tế, chúng được đóng góp bởi rất nhiều lập trình viên trên khắp thế giới. Họ đã nghiên cứu và sử dụng WordPress để tạo các trang web nổi tiếng như CNN, BBC America, Variety, v.v.

4. Phần mềm thay thế GIMP cho Adobe Photoshop

Photoshop là phần mềm mã nguồn đóng. Mỗi năm, các nhà cung cấp phần mềm Photoshop thu hàng triệu đô la phí bản quyền. Nếu bạn là một nhà thiết kế phần mềm, bạn có thể đã quen thuộc với các ứng dụng GIMP khi bạn mới bắt đầu sự nghiệp của mình.

GIMP không có quá nhiều ưu điểm không vượt trội hơn Photoshop. GIMP được sử dụng miễn phí và cung cấp các tính năng tương tự như CS3. Tuy nhiên, phần mềm này dành cho những người mới bắt đầu không muốn tốn tiền mua Photoshop để sử dụng các tính năng cơ bản của nó. Nếu bạn là một nhà thiết kế kỹ thuật mới vào nghề, việc chọn phần mềm GIMP miễn phí để sử dụng là một bước đi đúng hướng.

Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến hệ điều hành mã nguồn mở. Bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn thực tế hơn và tránh những hiểu biết sai lầm. Mong rằng bài viết này đã cung cấp cho người đọc nhiều thông tin hữu ích.

>>> Xem thêm: OpenInfra Days – Ngày hội của cộng đồng công nghệ mã nguồn mở