Query là gì? Tìm hiểu về cách thức hoạt động của Query

Bizfly Cloud

1834

17-05-2025

Khi cần trích xuất các thông tin cần thiết hoặc thao tác trong cơ sở dữ liệu Access, lập trình viên cần thực hiện các Query tương ứng. Vậy Query là gì, cách thức hoạt động và có bao nhiêu dạng phổ biến hiện nay. Hãy cùng Bizfly Cloud tìm hiểu những thông tin khái quát nhất về Query qua bài viết dưới đây. 

Query là gì?

Query là một yêu cầu truy vấn dữ liệu hoặc thông tin từ một bảng cơ sở dữ liệu hoặc kết hợp các bảng. Dữ liệu này có thể được tạo ra dưới dạng kết quả được trả về bởi Ngôn ngữ truy vấn cơ sở dữ liệu SQL hoặc dưới dạng hình ảnh, đồ thị hoặc một kết quả phức tạp khác, chẳng hạn: phân tích xu hướng từ các công cụ khai thác dữ liệu.

Trong các hệ thống cơ sở dữ liệu, các query cho phép người dùng xác định vị trí các bản ghi đáp ứng các tiêu chí nhất định, thực hiện các phép tính phức tạp, áp dụng các hoạt động phức tạp cho một tập dữ liệu lớn và tự động hóa các chức năng cần thiết cho việc quản lý dữ liệu.

Có nhiều ngôn ngữ truy vấn khác nhau được sử dụng để thực hiện một loạt các truy vấn cơ sở dữ liệu từ đơn giản đến phức tạp. Trong đó, SQL là ngôn ngữ truy vấn nổi tiếng và được sử dụng rộng rãi nhất, quen thuộc với hầu hết các quản trị viên cơ sở dữ liệu (DBA). Các ngôn ngữ khác bao gồm XQuery cho XML documents, SPARQL cho RDF…

Ngôn ngữ Query là gì?

Ngôn ngữ Query (ngôn ngữ truy vấn) là một loại ngôn ngữ máy tính được thiết kế để tạo ra các truy vấn nhằm tương tác với cơ sở dữ liệu hoặc hệ thống thông tin. Mục đích chính của ngôn ngữ truy vấn là giúp người dùng hoặc ứng dụng có thể truy xuất, tìm kiếm, lọc, tính toán, tóm tắt hoặc tự động hóa các thao tác quản lý dữ liệu trong cơ sở dữ liệu.

Việc sử dụng ngôn ngữ truy vấn giúp quản lý dữ liệu hiệu quả, nhanh chóng và chính xác hơn.

Các yêu cầu thường được đưa ra khi thực hiện một truy vấn

Để thực hiện được một truy vấn, bạn cần đảm bảo các yêu cầu cơ bản dưới đây:

• Dữ liệu được tổng hợp và hiển thị từ một hay nhiều bảng khác nhau.
• Các bản ghi được chọn phải thoả mãn các điều kiện cho trước.
• Thao tác thực hiện bao gồm tạo bảng, thêm, sửa, xóa dữ liệu.
• Các bản ghi được sắp xếp lại theo một trật tự hay thuộc tính nhất định.
• Thực hiện các phép tính toán cơ bản như đếm bản ghi, tính tổng, tính trung bình cộng...

Query hoạt động như thế nào?

Hãy thử tưởng tượng bạn bước vào quán cà phê và đưa ra một yêu cầu "Một cà phê sữa đá", nhân viên pha chế sẽ hiểu yêu cầu và thực hiện nó. Đây chính là một ví dụ về truy vấn trong đời sống hàng ngày. Tương tự, cách thức hoạt động của một Query cũng như vậy. Người dùng sẽ sử dụng một ngôn ngữ Query để gửi đi yêu cầu của bạn. Dù là sử dụng SQL hay một ngôn ngữ nào khác bạn có thể thực hiện truy vấn và nhận kết quả đúng như mong muốn của bạn miễn là cả database và người dùng đều hiểu cũng như sử dụng chung một ngôn ngữ.

Thực hiện truy vấn không phải là cách duy nhất để lấy dữ liệu nhưng trên thực tế có nhiều cách khác nhau để thực hiện điều đó. Dưới đây là một số cách để lấy dữ liệu phổ biến:

• Sử dụng tham số mặc định trong menu của các phần mềm: Bạn có thể chọn tham số và sau đó, người dùng hướng dẫn cách để lấy kết quả mong muốn. Cách lấy dữ liệu này dễ thực hiện nhưng không linh hoạt và có nhiều hạn chế về khả năng vận hành.
• Sử dụng các cấu trúc gợi ý của cơ sở dữ liệu: Hệ thống sẽ hiển thị một bộ code cho bạn, trong đó có các khoảng trống để điền vào các giá trị tương ứng.
• Sử dụng ngôn ngữ Query để viết truy vấn nếu muốn sử dụng dữ liệu: Phương pháp này đòi hỏi bạn phải có các kiến thức đầy đủ về ngôn ngữ Query mà Database Software đang sử dụng. Bạn có thể toàn quyền kiểm soát dữ liệu dù quá trình truy vấn có thể diễn ra khá phức tạp.

Các dạng query phổ biến hiện nay

Trong quá trình thực hiện truy vấn thông tin hay dữ liệu từ các cơ sơt dữ liệu, bạn sẽ quen với một số loại Query phổ biến hiện nay như:

• Select Query (truy vấn chọn)
• Crosstab Query (truy vấn chéo bảng)
• Make Table Query (truy vấn tạo bảng)
• Append Query (truy vấn thêm)
• Update Query (truy vấn cập nhật)
• Delete Query (truy vấn xóa dữ liệu)

Ứng dụng thực tế của Query

• Quản lý hệ thống cơ sở dữ liệu (DBMS): SQL là ngôn ngữ tiêu chuẩn để tương tác với các hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ như MySQL, PostgreSQL, Oracle, Microsoft SQL Server, SQLite. Nó cho phép tạo, truy vấn, cập nhật và quản lý dữ liệu trong các bảng một cách hiệu quả.
• Phát triển web: Trong các ứng dụng web, SQL được dùng để lưu trữ và quản lý dữ liệu trang web như thông tin người dùng, sản phẩm, đơn hàng. Các truy vấn SQL giúp lấy dữ liệu động để hiển thị nội dung trên website hoặc ứng dụng.
• Business Intelligence (BI) và phân tích dữ liệu: SQL được sử dụng để trích xuất, tổng hợp và phân tích dữ liệu từ các nguồn dữ liệu lớn, hỗ trợ ra quyết định kinh doanh thông qua báo cáo và dashboard.
• Thương mại điện tử: Các nền tảng thương mại điện tử dùng SQL để quản lý danh mục sản phẩm, thông tin khách hàng, đơn hàng và giao dịch. Truy vấn SQL giúp cập nhật và truy xuất dữ liệu khi người dùng tương tác với hệ thống.
• Quản lý chuỗi cung ứng và hậu cần: SQL hỗ trợ quản lý hàng tồn kho, theo dõi lô hàng, tối ưu hóa quy trình vận chuyển và lưu trữ dữ liệu biến động số lượng hàng hóa.
• Hệ thống giáo dục: Quản trị viên sử dụng SQL để quản lý hồ sơ học sinh, điểm số, thông tin khóa học, giúp truy xuất dữ liệu nhanh chóng phục vụ mục đích quản lý và báo cáo.

Tầm quan trọng của Query trong quản lý dữ liệu 

Chuyển đổi dữ liệu thành thông tin có ý nghĩa

Query giúp chuyển đổi dữ liệu thô thành thông tin có ý nghĩa, hỗ trợ người dùng hiểu rõ hơn về dữ liệu và đưa ra quyết định dựa trên bằng chứng.

Tối ưu hóa quy trình phân tích dữ liệu

SQL là ngôn ngữ lập trình tiêu chuẩn cho cơ sở dữ liệu quan hệ, giúp thao tác dữ liệu linh hoạt. Power Query trong Excel hỗ trợ nhập, biến đổi, và phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, giúp tự động hóa quy trình và giảm thiểu sai sót. Cả SQL và Power Query đều giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao độ chính xác trong việc phân tích dữ liệu.

Tăng cường hiệu suất quản lý dữ liệu

Power Query cho phép kết nối với nhiều nguồn dữ liệu phổ biến như SQL Server, Oracle, MySQL, giúp người dùng dễ dàng kết hợp và so sánh dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau. Tính năng Query folding trong Power Query đẩy các tác vụ phức tạp trực tiếp vào nguồn dữ liệu, tối ưu hiệu suất và tiết kiệm tài nguyên.

Hỗ trợ ra quyết định

Truy vấn dữ liệu giúp phân tích xu hướng, tạo báo cáo, và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu. Quản lý dữ liệu hiệu quả, bao gồm cả việc sử dụng Query, là chìa khóa để doanh nghiệp đưa ra quyết định thông minh và cạnh tranh trên thị trường.

Các bước để thực hiện một truy vấn

Trên thực tế, tùy theo mỗi dạng Query mà sẽ có những bước tạo thành truy vấn khác nhau. Nhìn chung, muốn tạo ra một truy vấn Query trong Access, người dùng cần thực hiện 4 bước chính như sau:

• Bước 1: Người dùng cần tạo ra một câu truy vấn mới hoàn toàn.
• Bước 2: Chọn các bảng dữ liệu làm dữ liệu nguồn cho các Query.
• Bước 3: Thiết kế các yêu cầu dữ liệu cần thiết để truy xuất dữ liệu, thông tin từ cơ sở dữ liệu.
• Bước 4: Lưu, chạy câu truy vấn và hoàn tất quá trình tạo Query.

Đối với truy vấn chọn, người dùng có thể sử dụng trình hướng dẫn truy vấn hoặc làm việc trong dạng xem Thiết kế. Hai phương pháp này có phần khác biệt nhưng nhìn chung, chúng đều bao gồm các bước cơ bản:

• Bước 1: Chọn bảng hoặc truy vấn mà bạn muốn sử dụng làm nguồn dữ liệu.
• Bước 2: Chỉ định các trường mà bạn đang muốn đưa vào từ các nguồn dữ liệu khác.
• Bước 3: người dùng có thể chỉ định tuỳ chọn các tiêu chí giới hạn số bản ghi mà các truy vấn đã trả về trước đó.

Lưu ý: Sau khi tạo các truy vấn, bạn nên tiến hành chạy thử để xem kết quả. Bạn chỉ cần mở truy vấn chọn trong dạng xem Biểu dữ liệu để bắt đầu chạy truy vấn chọn. Ngoài ra, người dùng có thể xem và sử dụng lại bất cứ truy vấn nào đã được lưu xuống khi cần.

Giờ đây bạn đã biết Query là gì, các dạng chính và cách thức hoạt động của nó như thế nào. Ngôn ngữ Query không quá phức tạp nên nếu bạn đang tìm hiểu về lập trình, đây là một lĩnh vực không thể bỏ qua. Hãy theo dõi các bài viết tiếp theo để cập nhật thêm nhiều kiến thức công nghệ mới từ Bizfly Cloud ngay hôm nay.