Giữa OLAP và OLTP: Hệ thống nào là tốt nhất?
Hai thuật ngữ được nhắc đến nhiều trong lĩnh vực BI chính là OLAP và OLTP. Nếu như OLAP thường được dùng trong báo cáo, phân tích dữ liệu thì OLTP lại được sử dụng để lưu trữ và xử lý các thông tin giao dịch hằng ngày. Vậy điểm khác nhau giữa hai hệ thống OLAP và OLTP là gì? Cùng Bizfly Cloud tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
OLAP là gì?
OLAP (Online Analytical Processing) là công nghệ thực hiện các truy vấn phức tạp tốc độ cao hoặc phân tích đa chiều trên khối lượng dữ liệu lớn trong kho dữ liệu, hồ dữ liệu hoặc kho lưu trữ dữ liệu khác. OLAP được sử dụng trong Business Intelligence (BI), hỗ trợ quyết định và nhiều ứng dụng dự báo và báo cáo kinh doanh khác.
OLAP là gì?
OLAP được ứng dụng nhiều các ngành kinh doanh và tài chính. Đây đều là những ngành thường xuyên phải xử lý và phân tích khối lượng dữ liệu lớn để có thể đưa ra các quyết định kinh doanh. Ngoài ra, hệ thống OLAP cũng được ứng dụng trong các lĩnh vực khác như bảo hiểm, quản lý thông tin khách hàng, phân tích thị trường
Các cube OLAP chứa các chiều dữ liệu khác nhau, mỗi chiều đại diện cho một thuộc tính. Người dùng có thể xem dữ liệu theo nhiều chiều bằng cách di chuyển qua lại giữa các chiều để hiểu về xu hướng, mối quan hệ cùng những thông tin ẩn dấu trong dữ liệu.
OLTP là gì?
OLTP (Online Transaction Processing) là hệ thống chuyên phân tích trực tuyến, hỗ trợ phân tích dữ liệu sâu và đa chiều. OLAP được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như bảo hiểm, quản lý thông tin khách hàng, phân tích thị trường. OLAP sẽ tập trung vào việc tổ chức dữ liệu để tối ưu quá trình truy vấn và phân tích dữ liệu từ nhiều góc độ.
Bên cạnh các giao dịch chính thống hàng ngày như rút tiền tại ATM, đặt phòng khách sạn thì OLTP còn có khả năng thực hiện các giao dịch phi tài chính như thay đổi mật khẩu, gửi tin nhắn văn bản. Ngoài ra, OLTP còn được sử dụng để thực hiện các tác vụ như:
Xử lý các tác vụ tương đối đơn giản như chèn, cập nhật, xóa dữ liệu.
Đảm bảo tính chính xác và vẹn toàn dữ liệu ngay cả khi có nhiều người dùng truy cập cùng lúc.
Xử lý nhanh các vấn đề chỉ trong vài mili giây.
Cung cấp bộ lọc dữ liệu, hỗ trợ việc tìm kiếm, truy vấn, xuất dữ liệu nhanh chóng.
Sao lưu dữ liệu liên tục.
So sánh OLAP vs OLTP
Loại hình xử lý
OLAP chủ yếu tập trung vào việc phân tích dữ liệu tổng hợp, trong khi OLTP lại chú trọng vào việc xử lý giao dịch trên cơ sở dữ liệu. OLAP thường được dùng khi tạo báo cáo, phân tích các dữ liệu phức tạp, xác định xu hướng. Ngược lại, OLTP thường được dùng khi xử lý các đơn đặt hàng, quản lý hàng tồn hoặc các tác vụ liên quan đến quản lý tài khoản khách hàng.
So sánh OLAP vs OLTP
Những đặc điểm khác biệt giữa OLAP và OLTP
Tiêu chí | OLTP | OLAP |
Đặc trưng | Xử lý một số lượng lớn các giao dịch nhỏ | Xử lý khối lượng dữ liệu lớn với các truy vấn phức tạp |
Các loại truy vấn | Các truy vấn chuẩn hóa đơn giản | Truy vấn phức tạp |
Hoạt động | Dựa trên các lệnh INSERT, UPDATE, DELETE | Dựa trên các lệnh SELECT để tổng hợp dữ liệu để báo cáo |
Thời gian phản hồi | Mili giây | Giây, phút hoặc giờ tùy thuộc vào lượng dữ liệu cần xử lý |
Ứng dụng | Bán lẻ, sản xuất hoặc ngân hàng | Bán hàng, hàng tồn kho hoặc tiếp thị |
Nguồn | Giao dịch | Dữ liệu tổng hợp từ các giao dịch |
Mục đích | Kiểm soát và điều hành các hoạt động kinh doanh thiết yếu theo thời gian thực | Lên kế hoạch, giải quyết vấn đề, hỗ trợ quyết định, khám phá những hiểu biết ẩn giấu |
Cập nhật dữ liệu | Cập nhật nhanh, ngắn do người dùng khởi tạo | Dữ liệu được làm mới định kỳ bằng các tác vụ hàng loạt theo lịch trình, chạy lâu dài |
Yêu cầu về không gian | Nhỏ nếu dữ liệu lịch sử được lưu trữ | Lớn do tổng hợp các tập dữ liệu lớn |
Sao lưu và phục hồi | Cần sao lưu thường xuyên để đảm bảo tính liên tục của hoạt động kinh doanh và đáp ứng các yêu cầu pháp lý và quản trị | Dữ liệu bị mất có thể được tải lại từ cơ sở dữ liệu OLTP khi cần thay cho việc sao lưu thường xuyên |
Năng suất | Tăng năng suất của người dùng cuối | Tăng năng suất của các nhà quản lý doanh nghiệp, nhà phân tích dữ liệu và giám đốc điều hành |
Xem dữ liệu | Liệt kê các giao dịch kinh doanh hàng ngày | Quan điểm đa chiều về dữ liệu doanh nghiệp |
Ví dụ người dùng | Nhân viên phục vụ khách hàng, nhân viên văn phòng, người mua sắm trực tuyến | Những người làm việc có kiến thức như nhà phân tích dữ liệu, nhà phân tích kinh doanh và giám đốc điều hành |
Thiết kế cơ sở dữ liệu | Cơ sở dữ liệu được chuẩn hóa để đạt hiệu quả | Cơ sở dữ liệu không chuẩn hóa để phân tích |
Hệ thống nào là tốt nhất?
Giữa OLAP và OLTP hệ thống nào là tốt nhất sẽ phụ thuộc vào mục tiêu và nhu cầu cụ thể của tổ chức. OLAP thích hợp cho việc phân tích dữ liệu lớn, cung cấp thông tin giá trị từ khối lượng dữ liệu khổng lồ. Ngược lại, OLTP được tối ưu hóa cho việc quản lý giao dịch hàng ngày, xử lý nhanh chóng số lượng lớn giao dịch mỗi giờ.
Trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp có thể cân nhắc kết hợp cả hai hệ thống OLAP và OLTP nhằm đáp ứng nhu cầu xử lý giao dịch và phân tích dữ liệu hiệu quả. Cuối cùng, việc lựa chọn giữa các hệ thống này cần xem xét khối lượng dữ liệu, độ phức tạp của truy vấn, thời gian phản hồi, khả năng mở rộng và chi phí.
Hy vọng thông qua những thông tin trên về OLAP và OLTP mà Bizfly Cloud chia sẻ, bạn đọc đã hiểu rõ về những điểm khác nhau giữa hai hệ thống này.
