TFTP là gì? Hướng dẫn cách sử dụng TFTP Client trong Windows chi tiết

Bizfly Cloud

1397

20-03-2025

Một trong những giao thức được sử dụng rộng rãi cho mục đích này là Trivial File Transfer Protocol (TFTP). TFTP là một giao thức truyền tệp đơn giản, nhẹ và nhanh chóng, thường được sử dụng trong các ứng dụng như khởi động mạng, cập nhật firmware, và cấu hình thiết bị mạng. Hãy cùng Bizfly Cloud tìm hiểu thêm về loại giao thức này trong bài sau.

Giao thức TFTP là gì?

Giao thức TFTP (Trivial File Transfer Protocol) là một giao thức truyền tệp đơn giản thuộc tầng ứng dụng trong mô hình TCP/IP. TFTP sử dụng giao thức UDP (User Datagram Protocol) làm giao thức tầng giao vận, hoạt động trên cổng 69 theo mặc định. TFTP được thiết kế để cung cấp việc truyền tải tệp giữa các thiết bị mạng một cách hiệu quả và đơn giản, thường được sử dụng trong các môi trường mạng không yêu cầu bảo mật cao.

Cách thức hoạt động của TFTP

TFTP sử dụng giao thức UDP để truyền tệp, thay vì TCP, giúp cho quá trình truyền tệp nhanh hơn nhưng không đảm bảo tính tin cậy như TCP. Ngoài ra, TFTP cũng sử dụng cổng UDP 69 làm cổng mặc định để thiết lập kết nối.

Quá trình truyền tệp của giao thức TFTP diễn ra như sau:

• Máy khách gửi yêu cầu RRQ (Read Request) để tải xuống tệp hoặc WRQ (Write Request) để tải lên tệp lên máy chủ.

• Tệp được chia thành các gói dữ liệu có kích thước tối đa 512 byte. Máy chủ gửi các gói dữ liệu này cho máy khách.

• Máy khách gửi lại gói tin ACK (Acknowledgement) để xác nhận đã nhận được mỗi gói dữ liệu.

Nếu máy chủ không nhận được xác nhận từ máy khách trong thời gian chờ, nó sẽ gửi lại gói dữ liệu đó. Quá trình này tiếp tục cho đến khi toàn bộ tệp được truyền tải xong

TFTP được sử dụng để làm gì?

Khởi động từ xa không cần ổ cứng

Giao thức TFTP được sử dụng nhiều trong các thiết bị không cần ổ cứng vì chúng chỉ sử dụng một phần nhỏ của bộ nhớ để khởi động mạng, lưu trữ tệp và chạy ứng dụng. Ngoài ra, TFTP còn được sử dụng để khởi động từ xa không cần ổ cứng nhờ tính năng điều chuyển bộ nhớ. 

Nâng cấp phần mềm, firmware cho các thiết bị mạng

Giao thức TFTP còn thường được dùng để nâng cấp phần mềm hoặc firmware cho các thiết bị mạng như router, switch, tường lửa,...  Các bản update tính năng của phần mềm hay firmware sẽ được nén lại thành file nhỏ để có thể truyền qua giao thức TFTP.

Tạo bản sao lưu

Giao thức TFTP bảo mật đơn giản, không yêu cầu xác thực người dùng vì thế các file nhỏ có thể dễ dàng truyền tải. TFTP cũng dễ dàng tạo bản sao lưu với cấu hình mạng. Một công dụng khác của TFTP là sao lưu cấu hình router. Việc này có lợi khi bộ định tuyến bị hỏng hoặc phải cài đặt về trạng thái mặc định để khôi phục mạng khi có sự cố. 

Quét virus

Giao thức TFTP khi phân tích máy tính có thể phát hiện các phần mềm độc hại. Hệ thống sẽ được giảm tải do TFTP truyền trực tiếp vào giữa hai máy tính trên cùng một mạng. Người dùng còn có thể phân tích file dễ dàng để phát hiện kịp thời các file có chứa virus, phần mềm độc hại. 

Cài đặt License cho Router 

Giao thức TFTP truyền tệp licence chứa thông tin hoặc dữ liệu xác thực để cấp phép cho Router. Từ đó router có thể sử dụng các tính năng hoặc chức năng cao cấp hơn. 

Hỗ trợ các thiết bị có công suất nhỏ

TFTP không yêu cầu nhiều tài nguyên nên được sử dụng nhiều trên máy tính có dung lượng hạn chế để truyền tệp hoặc cấu hình. Cũng nhờ đó mà TFTP đã trở thành lựa chọn hàng đầu cho các thiết bị mạng như router hay switch. 

Các loại TFTP

Giao thức TFTP có 4 loại gói tin cơ bản là read request, write request, data packet và Acknowledgement request:

• Read request: Gói tin máy khách gửi cho máy chủ để yêu cầu tải một file nào đó từ máy chủ xuống, gói tin bao gồm tên file và chế độ truyền. 

• Write request: Gói tin máy khách gửi cho máy chủ để yêu cầu tải file lên máy chủ, gói tin này cũng bao gồm tên file và chế độ truyền. 

• Data Packet: Gói tin mà máy chủ trả về cho máy khách, gói tin chứa dữ liệu của file được yêu cầu tải xuống, kích thước tối đa là 512 byte. 

• Acknowledgement request: Gói tin máy khách gửi cho máy chủ để xác nhận đã nhận được gói tin data packet. Máy chủ sẽ dựa vào loại gói tin TFTP này để điều chỉnh tốc độ gửi gói tin. 

Ưu điểm của TFTP

• Đơn giản, dễ sử dụng, không yêu cầu nhiều cấu hình hoặc cài đặt. 

• Truyền tệp nhanh và hiệu quả nhờ sử dụng giao thức UDP và không cần xác thực, mã hóa.

• Giao thức miễn phí, có sẵn trên hầu hết hệ điều hành và thiết bị mạng. 

• Có thể hoạt động độc lập không cần kết nối TCP liên tục.

• Phù hợp với các ứng dụng hoặc thiết bị cần cấu hình từ xa,...

Tại sao nên và cần sử dụng TFTP?

Bạn còn đang phân vân không biết có nên và cần sử dụng giao thức TFTP không thì dưới đây là một số lý do bạn nên và cần sử dụng TFTP:

• TFTP sử dụng ít tài nguyên hơn các giao thức truyền khác.

• TFTP sử dụng UDP để truyền tải nhanh chóng và dễ dàng.

• TFTP không yêu cầu xác thực hay mã hóa trong quá trình truyền tin. 

• TFTP hỗ trợ giao tiếp tệp giữa máy chủ và máy khách. 

TFTP Client và Server Software

Giao thức TFTP cho phép truyền tệp giữa các thiết bị mạng thông qua các chương trình client và server. Các hệ điều hành phổ biến như Windows, Linux và macOS đều tích hợp sẵn client TFTP.

TFTPD32 là một chương trình client TFTP miễn phí có giao diện đồ họa, tương tự như Windows TFTP Utility. Trong khi TFTP server của Windows cần cài đặt bổ sung miễn phí, Linux và macOS thường sử dụng tftpd, mặc dù có thể bị tắt theo mặc định. Các chuyên gia mạng khuyên nên cấu hình TFTP server cẩn thận để bảo đảm an ninh.

Cách sử dụng TFTP Client trong Windows

Việc sử dụng TFTP Client trong Windows tương đối đơn giản. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng TFTP Client trong môi trường Windows.

• Tìm kiếm "Control Panel" trong Windows Search.

• Chọn "Programs".

• Chọn "Turn Windows features on or off": Bạn cũng có thể sử dụng lệnh tương ứng trong Command Prompt hoặc hộp thoại Run.

• Chọn "TFTP Client" trong hộp thoại Windows Features, có thể cần khởi động lại máy để áp dụng thay đổi.

• Truy cập TFTP qua Command Prompt bằng lệnh tftp. Dùng lệnh giúp hoặc tham khảo tài liệu trên website của Microsoft để biết thêm chi tiết.

Sự khác biệt giữa TFTP so với FTP 

Kết luận

TFTP là một giao thức truyền tải tệp đơn giản nhưng hiệu quả, thích hợp cho nhiều ứng dụng khác nhau trong mạng nội bộ. Với những ưu điểm vượt trội về tốc độ, tính đơn giản và tiết kiệm tài nguyên, TFTP là một giải pháp tuyệt vời cho việc truyền tải tệp trong các môi trường không yêu cầu bảo mật cao.